PLAN ODNOWY WSI

PLAN ODNOWY WSI

BRASZOWICE

Wstęp

Miasto i Gmina Ząbkowice Śl. są położone na Przedgórzu Sudeckim, w południowej części województwa Dolnośląskiego na wysokości około 280 m n.p.m.. Obszar ten leży w zlewni Nysy Kłodzkiej, największą rzeką jest Budzówka - lewy dopływ Nysy. Obniżenie stanowi tektoniczną nieckę o urodzajnych glebach, co przesądza o rolniczym charakterze Ziemi Ząbkowickiej. Gminę przecinają ważne szlaki komunikacyjne - droga nr 8 biegnąca z Wrocławia do Pragi, droga z Legnicy do Nysy oraz z Nowej Rudy do Grodkowa, co daje szanse rozwoju infrastruktury obsługi ruchu tranzytowego.

Powierzchnia Gminy wynosi 147 km2. Na miasto przypada 14 km2.

W skład gminy wchodzą nstp. sołectwa: Braszowice, Bobolice, Brodziszów, Grochowiska, Jaworek, Kluczowa, Koziniec, Pawłowice, Olbrachcice, Sulisławice i Szklary Huta, Szklary z przysiółkami Rakowice i Siodłowice, Sieroszów, Stolec, Strąkowa, Tarnów, Zwrócona.

Opracowanie to obejmuje plan odnowy wsi Braszowice, który powstał z inicjatywy mieszkańców i przy dużym zaangażowaniu mieszkańców w jego tworzenie.

Plan odnowy miejscowości stanowi istotną przesłankę pozytywnych zmian, ułatwiając władzy samorządowej podejmowanie decyzji. W jego przygotowaniu uczestniczyli liderzy lokalni i wszyscy mieszkańcy miejscowości. Oznacza to, że w proces ten włączone zostało szerokie spektrum odbiorców późniejszych działań. Dzięki temu możliwe stało się wyartykułowanie interesów całej lokalnej społeczności, a konsekwentne realizowanie planu da mieszkańcom poczucie stabilizacji i satysfakcję. Współudział mieszkańców stanowi istotny wkład w budowę społeczeństwa obywatelskiego.

Podstawowym celem Planu Odnowy Miejscowości jest stworzenie wizji zrównoważonego rozwoju sołectwa, która prowadzi do poprawy jakości życia lokalnej społeczności.

Plan Odnowy Miejscowości jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE.

I. ANALIZA ZASOBÓW SOŁECTWA BRASZOWICE

Wieś Braszowice jest dużą wsią łańcuchową – ponad 3 km długości. Jej dolna część leży na płaskim Obniżeniu Ząbkowickim, a górna część wspina się pomiędzy wzniesienia Stróżnika i Bukowczyka w Masywie Grochowej, osiągając przełęcz na wysokości 325 m.

Zasoby to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych przedsięwzięć wsi. Przy analizie zasobów wzięto pod uwagę: środowisko przyrodnicze, środowisko kulturowe, dziedzictwo religijne i historyczne, obiekty i tereny, gospodarka i rolnictwo, sąsiedzi i przyjezdni, instytucje, ludzie i organizacje społeczne.

Analizę zasobów sołectwa przeprowadzono na podstawie danych statystycznych oraz danych zgromadzonych od mieszkańców.

Rodzaj zasobu	Znaczenie
Rodzaj zasobu	Obojętne	Małe		Duże
Środowisko przyrodnicze
Walory krajobrazu				X
Walory klimatu (mikroklimat, nasłonecznienie)				X
Walory szaty roślinnej				X
Cenne przyrodniczo obszary lub obiekty			X
Świat zwierzęcy (ostoje, siedliska)			X
Osobliwości przyrodnicze			X
Wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy)			X
Podłoże, warunki hydrogeologiczne			X
Gleby, kopaliny				X
Środowisko kulturowe
Walory architektury wiejskiej				X
Walory zagospodarowania przestrzennego			X
Zabytki				X
Zespoły artystyczne				X
Dziedzictwo religijne i historyczne
Miejsca, osoby i przedmioty kultu				X
Święta, odpusty, pielgrzymki				X
Tradycje, obrzędy, gwara			X
Legendy, podania , fakty historyczne				X
Ważne postacie historyczne			X
Obiekty i tereny
Działki pod zabudowę mieszkaniową			X
Działki pod domki letniskowe	X
Działki pod zakłady usługowe i przemysł			X
Pustostany mieszkaniowe, magazynowe i poprzemysłowe	X
Tradycyjne obiekty gospodarskie wsi (młyn, kuźnia)	X
Place i miejsca publicznych spotkań				X
Miejsca sportu i rekreacji				X
Gospodarka, rolnictwo
Specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe)			X
Znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe				X
Możliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne	X
Sąsiedzi i przyjezdni
Korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (duże miasto, atrakcja turystyczna, arterie komunikacyjne)				X
Ruch tranzytowy				X
Przyjezdni stali i sezonowi			X
Instytucje
Placówki opieki medycznej – BRAK
Szkoły				X
Dom kultury (świetlica)				X
Ludzie, organizacje społeczne
OSP				X
KGW				X
Stowarzyszenia, kluby sportowe				X

II. PREZENTACJA WSI

1. Rys historyczny.

W XIII w. Braszowice były słowiańskim osiedlem. Wymienione zostały w dokumencie z 01.02.1253 r., w którym pojawia łacińska nazwa wsi Pomerium. Polska wersja nazwy wywodzi się prawdopodobnie od potomków założycieli wsi – Bracha.

Braszowice, podobnie jak inne okoliczne wsie, rzadko należały do w całości do jednego posiadacza. Część północna należała początkowo do Teodoryka Adele, mieszczanina bolkowskiego. Od 1321 r. prawie do końca XIV w. północna część wsi należała do rodziny Seidlitzów. W 1398 r. rycerz Heimemann von Seidlitz odsprzedał swoją część Braszowic klasztorowi cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim.

Posiadaczem części południowej Braszowic był początkowo książę świdnicki Bernard.W połowie XIV w. właścicielem tej części był Stefan de Reichenbach. Około 1472 r. wygasła linia Reichenbachów z Braszowic i wieś przeszła na linię rodu władającego Lutomierzem.

Wiek XVII zaznaczył się w historii Śląska wyniszczającą wojnę trzydziestoletnią. Braszowice, na skutek licznych przemarszów wojsk i kontrybucji zostały zniszczone. Wieś została następnie sprzedana klasztorowi cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim, który w ten sposób stał się właścicielem całej wsi i był nim do roku 1810. W 1812 roku upaństwowione dobra kamieniecka z Braszowicami kupiła na licytacji Fryderyka Luiza Hohenzollern, a w 1837 r. odziedziczyła je Marianna Wilhelmina, pani na zamku w Kamieńcu Ząbkowickim.

W 1929 roku mieszkało we wsi 1726 katolików i 65 protestantów. Na uwagę zasługuje bogate życie kulturalne wsi. Działał tutaj teatr, Towarzystwo Śpiewacze, Towarzystwo Strzeleckie, Straż Pożarna i przykościelna Kongregacja Kobiet.

1.1 Zabytki, ciekawostki

1.1.1 Kościół pw. Św. Wawrzyńca.

Dzisiejszy kościół pw. Św. Wawrzyńca wybudowano w latach 1736-1738 na miejscu wcześniejszej, gotycko-renesansowej świątyni. Widoczna pamiątką starszej budowli jest fragment solnej przypory, wystającej z muru na lewo od wieży.

Ciekawe SA dzieje braszowickich dzwonów. Pierwszy, ważący ok. 780 kg odlano w 1636 r.W czasie ostatniej wojny w 1942 roku zdjęto trzy dzwony, aby przetopić je na potrzeby wojenne. Ostatecznie, ten najstarszy udało się ocalić, został on jednak wywieziony i po wojnie dostał się do kościoła parafialnego w Echtz w Nadrenii.

Kościół został wybudowany w stylu barokowym. Architekturę wnętrza tworzą sklepienia kolebkowe z lunetami, zdwojone gurty i pilastry. Wkrótce po zbudowaniu kościoła, powstało jednolite stylowo późnobarokowe i wczesnorokokowe wyposażenie, które przetrwało do dzisiaj tylko częściowo. Monumentalny, architektoniczny ołtarz główny jest jednym z najmłodszych elementów. Sama nastawa mierzy około 10 m wysokości 5 m szerokości. W ołtarzu znajduje się piekny obraz św. Wawrzyńca, dzieło monachijczyka Jana Schraudopha. Obok, w niszach stoją figury czterech Ewangelistów oraz apostołów Piotra i Pawła. Dwa boczne ołtarze, poświęcone Najświętszej Marii Pannie i Józefowi, zostały wykonane w 1866 r. przez miejscowego stolarza Franciszka Ksawerego Moschnera i wymalowane przez K.Krachwitza. Bardzo interesująca jest barokowa ambona z 1738 r. Jej kosz zdobią wczesnorokokowe ornamenty i płaskorzeźby scen: Boże Narodzenie, Ucieczka do Egiptu oraz Dwunastoletni Jezus w świątyni. Baldachim ambony ozdabia rozbudowana kompozycja rzeźbiarska, będąca ilustracją Apokalipsy św. Jana. Naprzeciw ambony umieszczono grupę rzeżbiarską Ukrzyżowanie, której tłostanowi malowana na desce architektura Jerozolimy. Również ona należy do oryginalnego wystroju z ok. 1740r.

Na dwupiętrowej emporze znajdują się organy wykonane w 1866 r. przez Moschnera, zaś jej parapet zdobia dwa obrazy przedstawiające św. Annę i św. Alojzego Gonzage. Marmurowa chrzcielnica pochodzi z około 1700 r., zaś ozdobne ławy z 1740 r. Obrazy Drogi krzyżowej zostały namalowane w 1865 r.

Witraże w oknach i malowidła na sklepieniu tworzą cykl Tajemnic Różańcowych. W lunetach sklepienia znajdują się wizerunki dwunastu apostołów, zaś na gurtach – współczesne przedstawienia świętych: Jana Nepomucena, Anny, Wojciecha i Jadwigi.

Przed wejściem do kościoła stoja dwa bliźniacze pomniki przedstawiające św. Jana Nepomucena i św. Antoniego z Padwy. Na placu przed kościołem znajduje się kolumna z przedstawieniem Matki Boskiej Niepokalanej – Immaculaty, ustawiona w 1856r.

1.1.2 Krzyż przy dawnym młynie na Studwi.

Ciekawym, lecz niestety zaginionym zabytkiem dawnego średniowiecznego prawa zwyczajowego był krzyż kamienny, zwany także morderczym, który znajdował się przy polnej drodze z Braszowic do Potworowa. Stał w sąsiedztwie starego młyna wodnego na rzecze Studwi. Krzyż był wyrzeźbiony z piaskowca, z utrąconym jednym ramieniem. Zabytek ten zaginął już przed II wojną światową.

1.1.3 Masyw Grochowej

Górna część Braszowic leży w najbardziej „górskim” mikroregionie gminy – Masywie Grochowej. Ta grupa wzgórz, choć nie imponuje wysokością, ma bardzo duże walory krajobrazowe, interesującą budowę geologiczna, liczne pamiątki historyczne, ale niestety nie jest doceniana przez turystów. Na okolicznych wzgórzach, Bukowczyku, Stróżniku, Grochowcu i Brzeźnicy, znajduje się interesujący zespół fortyfikacji ziemnych, pochodzący prawdopodobnie z XVII w., przebudowany w XIX w. Stan zachowania fortów jest różny. Jednym z najlepiej zachowanych jest tzw. fort grochowski, położony przy zielonym szlaku na Przełęcz Srebrną oraz jeden na Bukowczyku. Można w nich dostrzec nie tylko wały i fosy, ale także przedpiersia i pozostałości działobitni.

1.1.4 Magnezyty

Tradycje górnicze Masywu Grochowej są bogate i do dziś żywe. Prawdopodobnie już w średniowieczu poszukiwano tu kamieni szlachetnych i rud metali. W połowie XIX w. rozpoczęto w okolicy Braszowic eksploatację magnezytu – największego skarbu tej ziemi.

W całym Masywie Grochowej łatwo można natknąć się na pozostałości dawnych kopalń magnezytów – zawaliska szybów, hałdy, a nawet zachowane szyby i sztolnie.

Warto również wspomnieć o innym bogactwie tego terenu, bogatych zasobach gabra, eksploatowanego w kamieniołomach na wschodnich stokach wzgórza Bukowczyk.

1.2 Wybitne postacie

Z Braszowic pochodzą trzej ludzie. W 1658 r. urodził się tutaj późniejszy mistrz klasztoru św. Macieja we Wrocławiu, prałat Michał Fibiger, który był znakomitym wydawcą śląskim. Wydał m.in. uzupełnioną wersję dzieła pt. Silesiographia renovata, pierwsze nowoczesne opisanie Śląska.

W 1817 r. urodził się tu Joann Ferdinand Goebel, znany muzyk i kompozytor. W 1840 r. był skrzypkiem w orkiestrze teatru we Wrocławiu, a w 1844 r. został jej dyrygentem.

W 1817 roku urodził się także Aloes Taux, który zasłynął jako wybitny dyrygent, kompozytor muzyki kościelnej i pierwszy dyrektor Instytutu Mozarta w Salzburgu.

2. Strefa społeczna

2.1 Braszowice są drugą co do wielkości wsią Gminy Ząbkowice Śląskie. Liczba ludności wynosi 898 osób.

2.2 Oświata

Dzieci z Braszowic uczą się w szkołach na terenie Ząbkowic Śląskich i w Szkole Podstawowej w Braszowicach. W szkole w Braszowicach ponadto uczą się dzieci z Pawłowic, Grochowisk i Grochowej – ogółem 88 dzieci. W roku szkolnym 2007/2008 przedstawia się to następująco:

Szkoła

SP Braszowice

SP Nr 3

GP nr 1

GP nr 2

OSW

Ogółem

Liczba dzieci

z Braszowic

101

3. Infrastruktura techniczna

Wieś posiada sieć wodociągową, brak jest kanalizacji.

Mieszkańcy Braszowic mają podpisane umowy na wywóz nieczystości stałych z firmą zajmującą się oczyszczaniem gminy.

4. Plan zagospodarowani przestrzennego

W chwili obecnej wieś nie posiada aktualnych plany zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego stworzy dogodne warunki do rozwoju wsi, powstawania nowych firm, a także zabudowy mieszkalnej.

5. Sfera gospodarcza

Głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest praca zawodowa (osób czynnych zawodowo jest bardzo dużo), działalność gospodarcza (działalność handlowa, usługi budowlane) oraz działalność rolnicza (również ta połączona z pracą zawodową).

Na terenie wsi prowadzi działalność gospodarczą 15 przedsiębiorców.

W załączeniu wykaz przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą – Zał. Nr 1

6. Jaka jest wieś

Co ją wyróżnia

- walory krajobrazu;

- dobrze zorganizowani mieszkańcy

Jakie pełni funkcje

- wieś rolnicza z zakładami wydobywczymi surowców skalnych oraz elewatorami zbożowymi

Kim są mieszkańcy

- ludność napływowa

Co jest głównym źródłem utrzymania

- zatrudnienie w prywatnych firmach

- własna działalność gospodarcza

- rolnictwo

Jak zorganizowani są mieszkańcy

- rada sołecka, chór „Braszowczanki”

- Koło Gospodyń Wiejskich,

- Stowarzyszenie „Braszowice – Nasza Przyszłość”

- klub sportowy „Czarni”

- Ochotnicza Straż Pożarna

Jak rozwiązuje się problemy

- zebrania mieszkańców,

- dyskusje, współpraca z Urzędem Miejskim

- własna praca

Jak wygląda nasza wieś

- zadbane posesje,

- brak chodników wzdłuż głównej ulicy;

- dużo miejsc do czynnego uprawiania sportu

Jakie obyczaje i tradycje są pielęgnowane

- tradycyjny festyn z okazji dnia Św. Wawrzyńca

- coroczne „Jasełka”

- dożynki gminne

Stan otoczenia i środowisko

- wieś jest zwodociągowana, brak jest kanalizacji sanitarnej (ścieki do indywidualnych zbiorników, przydomowe oczyszczalnie), podpisane umowy na wywóz nieczystości stały

Rolnictwo (jakie jest)

- kilka dużych gospodarstw, wysoko- i średniotowarowe; wielokierunkowe

Powiązania komunikacyjne

- dojazd PKS, busy; transport prywatny

Co proponujemy dzieciom i młodzieży

- spotkania i zabawy w świetlicy wiejskiej

- zawody sportowe

III. ANALIZA SWOT

Na podstawie analizy zasobów opracowano silne i słabe strony sołectwa Braszowice oraz szanse i zagrożenia tkwiące w otoczeniu sołectwa, które mogą mieć wpływ na przyszłość wsi i mieszkańców. Poniżej zamieszczono posumowanie analizy sytuacji rozwojowej sołectwa Braszowice.

SILNE STRONY	SŁABE STRONY
- korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (3 km do Ząbkowic, miasta powiatowego, przy trasie Ząbkowice – Kudowa - Praga) - walory krajobrazowe, dużo lasów - liczne zabytki; - wiele miejsc do czynnego wypoczynku - duża liczba ludzi młodych; - tereny do zagospodarowania	- brak planu zagospodarowania przestrzennego - brak kanalizacji - zły stan dróg, - brak wytyczonych ścieżek dla pieszych i rowerzystów - brak placu zabaw dla dzieci - brak małej architektury
SZANSE	ZAGROŻENIA
- możliwość pozyskania dofinansowania ze źródeł zewnętrznych (dopłaty bezpośrednie, odnowa wsi z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich) - atrakcyjne położenie, moda na mieszanie „za miastem” - walory zagospodarowania przestrzennego - mieszkańcy dobrze zorganizowani i aktywni	- rosnące bezrobocie - migracja młodzieży w poszukiwaniu pracy (również za granicę) - brak ożywienia gospodarczego

IV. WIZJA ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI – JAKA MA BYĆ

WIEŚ BRASZOWICE

Co ma ją wyróżnić

- ma stać się miejscem atrakcyjnym dla mieszkańców, turystów i przedsiębiorców

Jakie ma pełnić funkcje

- liczne zakłady usługowe, produkcyjne

- turystyczno-rekreacyjne

- rolnicze

Kim mają być mieszkańcy

- aktywni, dbający o wieś, identyfikujący się z wsią,

Co ma być głównym źródłem utrzymania

- własna działalność gospodarcza, zatrudnienie w prywatnych firmach, rolnictwo

W jaki sposób ma być zorganizowana wieś i jej mieszkańcy

- Rada Sołecka, Ludowe Zespoły Sportowe,

Koło Gospodyń Wiejskich, Ochotnicza Straż Pożarna, chór „Braszowianki”, Stowarzyszenie „Braszowice – Nasza Przyszłość”

Jak mają być rozwiązywane problemy

- zebrania wiejskie, dyskusje, współpraca z Urzędem Miejskim

Jak ma wyglądać nasza wieś

Zadbane posesje, budynek świetlicy centrum życia kulturalnego na wsi, zmodernizowane boisko sportowe, uregulowane cieki wodne, plac zabaw dla dzieci, odrestaurowane zabytki

Jakie obyczaje i tradycje mają być u nas pielęgnowane

- rozwijanie tradycji i obrzędów

- inspirowanie nowych działań w dziedzinie kultury, sportu

- festyn św. Wawrzyńca

Jaki ma być stan otoczenia i środowisko

- wieś zwodociągowana, skanalizowana, czysta, zabezpieczona przed podwoziami, z atrakcjami dla turystów

Jakie ma być rolnictwo

- zmodernizowane, dochodowe

Jakie maja być powiązania komunikacyjne

PKS, busy, prywatny transport

Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży

- plac zabaw dla dzieci

- świetlica miejscem spotkań młodzieży

- zdrowy styl życia: boisko sportowe, sala gimnastyczna przy szkole.

V. OPIS PLANOWANYCH DO REALIZACJI ZADAŃ.

Tabela zawiera układ wyznaczonych przez społeczność wsi priorytety rozwojowe, cele oraz konkretne projekty.

W zależności od złożoności i stopnia zaawansowania prac, projekty powinny być uszczegółowione z dookreśleniem poziomu kosztów poszczególnych projektów. Ma to duże znaczenie przy ustalaniu listy rankingowej projektów i harmonogramu ich realizacji.

LISTA ZADAŃ PRIORYTETOWYCH I PLANY ICH REALIZACJI.

Priorytet	Cel	Projekt	ranking	kto	Realizacja
Priorytet	Cel	Projekt	ranking	kto	rozpoczęcie	zakończenie
Zwiększenie atrakcyjności turystycznej wsi oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego	1. Kształtowanie centrum wsi 2. Infrastruktura sportowa, rekreacyjna, turystyczna 3. Zachowanie dziedzictwa kulturowego	Rozbudowa świetlicy wiejskiej i jej doposażenie.	1	Gmina	2009	2010
		Budowa sali gimnastycznej przy szkole, rozbudowa boiska sportowego.	1	Gmina, Rada Sołecka,	2009	2012
		Rozbudowa remizy strażackiej	2	Gmina, RS	2009	2009
		Remont dachu na budynku wielofunkcyjnym	2	Gmina	2009	2009
		Remont uliczek i dróg śródpolnych, budowa chodników	3	Gmina, RS	2009	2012
		Uregulowanie cieków wodnych	2	Gmina	2010	2010
		Opracowanie projektu przeciwpowodziowego dla wsi Braszowice	2	Gmina	2009	2009
		Rewitalizacja zabytków	3	Gmina, RP, Kościół	2008	2010
		Plac zabaw dla dzieci	3	Rasa Sołecka, Gmina	2008	2008

Celem Planu jest odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny, oczekiwany i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta.

Odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim mieszkańcom godziwy standard i jakość życia oraz zdoła zatrzymać młodzież na miejscu. Nie jako „mini-miasto”, wysoko zurbanizowana i konkurująca z ośrodkami miejskimi bogactwem oferty, ale właśnie jako „nowa wieś”, nowoczesna, lecz ceniąca i zachowująca swój wiejski charakter i kulturową specyfikę.

SPIS TREŚCI

WSTĘP 2

I. ANALIZA ZASOBÓW SOŁECTWA BRASZOWICE 3

II. PREZENTACJA WSI 5

1.Rys historyczny 5

1.1 Zabytki i ciekawostki 5

1.2 Wybitne postacie 6

2.Sfera społeczna 7

3.Infrastruktura techniczna 7

4.Plan zagospodarowania przestrzennego 7

5.Sfera gospodarcza 7

6. Jaka jest wieś 8

III. ANALIZA SWOT 9

IV. WIZJA ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI 10

V. OPIS PLANOWANYCH DO REALIZACJI ZADAŃ 11

ZAŁĄCZNIKI